Sự phơi nhiễm hóa chất của người lao động trong khu vực làm việc

Trong quá trình lao động, người lao động thường xuyên phải tiếp xúc với các loại hóa chất dạng chất rắn, lỏng, bụi, hơi, khí, sợi, khói và sương. Đối với những hóa chất dạng rắn và lỏng, người lao động có thể nhận biết được. Nhưng đối với các hóa chất dạng bụi và sương người lao động chỉ phát hiện được khi chúng có kích thước hạt lớn, nồng độ cao. Các hóa chất dạng hơi và khí, người lao động thường không nhận biết được, trừ một số loại có mùi.

Khả năng một hóa chất có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe phụ thuộc vào hai yếu tố: độc tính của hóa chất và mức độ phơi nhiễm. Độc tính là một đặc tính vốn có của hóa chất. Tuy nhiên một hóa  chất gây tổn thương hoặc gây bệnh chỉ khi người lao động bị phơi nhiễm thực sự với chúng. Mức độ phơi nhiễm của người lao động với người lao động với hóa chất sẽ phụ thuộc vào chỗ hóa chất đó được sử dụng như thế nào và chỗ làm áp dụng được các biện pháp kiểm soát có hiệu quả ra sao.

Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ rủi ro khi tiếp xúc hóa chất

Mức độ độc của hóa chất: Hóa chất càng độc, càng có nhiều khả năng gây ra các vấn đề về sức khỏe, ngay cả với một lượng nhỏ. Tổ chức GHS đã phân loại mức độ độc của hóa chất thành 5 cấp độ. Khối lượng của hóa chất tiếp xúc: Hóa chất xâm nhập vào cơ thể khối lượng càng lớn, mức độ nguy hiểm càng cao. Thời gian tiếp xúc hóa chất: Thời gian tiếp xúc dài, mức độ nguy hiểm càng lớn. Thời gian tiếp xúc phải được xem xét cả thời gian tiếp xúc hàng ngày và thời gian thời gian lặp lại hàng tháng, hàng năm.

Phản ứng hoặc tương tác với các hóa chất khác: Một số hóa chất có thể kết hợp với nhau tạo thành một chất khác nguy hiểm hơn so với chất gốc ban đầu. Hoặc một số hóa chất xâm nhập vào cơ thể có thể kết hợp với một số thói quen của người lao động (ví dụ hút thuốc) mà làm tăng mức độ nguy hiểm.

Cá nhân người lao động (sức khỏe hiện tại, tuổi, giới tính, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú): Do khả năng chịu đựng của người già và trẻ em hoặc phụ nữ mang thai thường yếu hơn so với người trưởng thành, nên mức độ nguy hiểm của hóa chất đối với đối tượng này thường cao hơn.

Đường vào cơ thể của hóa chất

Đường hô hấp: đường hô hấp là con đường chính để hóa chất thâm nhập vào cơ thể. Tổng lượng hóa chất độc bị hấp thụ phụ thuộc vào nồng độ của hóa chất trong không khí và khoảng thời gian phơi nhiễm. Phơi nhiễm quá nhiều qua con đường hô hấp có thể gây kích ứng trực tiếp, gây tổn hại cục bộ tới hệ hô hấp hoặc gây tổn thương các mô trong cơ thể do sự hấp thụ từ phổi vào hệ thống tuần hoàn

Hấp thụ qua da: phơi nhiễm trực tiếp của da với một số hóa chất có thể gây kích ứng ban đầu hoặc phản ứng nhạy cảm tương tự như kiểu dị ứng đáp ứng. Một số hóa chất có thể thấm qua da và hệ thống máu và gây ra độc hại của chúng ở các bộ phận của cơ thể. Ví dụ là các hóa chất như xyanua, phenol, anilin, carbon disulfua, nitrobenzene và acrylonitrile

Qua đường tiêu hóa: việc nuốt phải phải các chất độc có thể xảy ra do vệ sinh cá nhân kém. Ví dụ như: ăn bốc trong khi tay có dính các chất độc hoặc ăn uống trong môi trường ô nhiễm ở khu vực làm việc. Các hóa chất mà con người ăn vào có thể bị hấp thụ vào máu qua thành ruột. Máu có thể chuyển các hóa chất đó đi tới các bộ phận khác nhau gây tác động xấu.

Nguyễn Thành Trung